Simboldrama "KIP"
Katatimno-imaginativna psihoterapija (KIP), „metoda budnih snova“,je priznata psihodinamska terapijska metoda koju je uveo Hanscarl Leuner pod nazivom „Katathimes bilderleben“, koja se stalno dalje razvija i koristi se kao dio dubinske psihološke terapije.
U Rusiji je poznatija pod sinonimom Simboldrama, u italiji se zove vissuto imaginativo catatimico (vic), na francuskom se zove psichotherapie d’imagination catathimikue (pic). U engleskom govornom području psihoterapija sanjarenja je od samog početka uvedena pod terminom vođene afektivne slike (gai).
Simboldrama, stavlja simbolički element, sliku, u prvi plan. Kao i svaka metoda psihoanalitičke psihoterapije, KiP prepoznaje nesvesnu dinamiku i radi sa transferom, kontratransferom i otporom. Nesvesnu motivaciju, sukobe i odbrambene mehanizme iznosi na videlo koristeći “unutrašnje slike” i bavi se ovim nesvesnim pitanjima. Slika je simbolički odraz unutrašnjeg sveta osobe.
Simbol vrši posredničku funkciju između nesvesnih procesa, afekta, želja i sukoba i svesnog iskustva. Tokom prezentacije slike, pred mentalnim pogledom klijenta odvija se scena na kojoj se u simboličkom obliku reflektuju unutrašnji sukobi, emocionalni deficiti, aspekti objektnih odnosa. Rad sa slikom, u pratnji psihoterapeuta, omogućava da se popune rani emocionalni deficiti, da se pronađu načini za rešavanje unutrašnjih sukoba. Na slikama, manifestacije transfera i otpora postaju uočljivije. Od velikog značaja u katatimijsko-imaginativnoj psihoterapiji je naknadni psihoanalitički razgovor i proučavanje.
Efekti simboldrame (Kip-a)
Razjašnjavanje i rešavanje sukoba je prvi efekat ove terapije. Istovremeno se odvijaju i drugi procesi koji su pokazali svoj terapijski značaj. Drugi efekat je popunjavanje afektivnih rupa: u okviru kontrolisane regresije u službi ega (koja se postiže opuštanjem i puštanjem slika da proističu iz sebe), prema Balintu, potisnuti impulsi mogu isplivati iz primarnog narcisoidnog, oralnog, analnog ili edipalnog područja, do kojih se inače retko dolazi, i mogu biti zadovoljeni imaginativnim izvršavanjem radnji. I konačno, treći efekat je spontano oslobađanje kreativnosti na nivou mašte, što dovodi do širenja strukture ega.
Klijenti sami pronalaze nova kreativna rešenja za problemske situacije i isprobavaju nove načine za sticanje iskustva.
Imaginacija vs. Vizualizacija
Ovde ćemo karakteristike KiP terapije su navedene kako bi se ovaj metod razgraničio od drugih metoda koje takođe rade sa imaginacijom:
Imaginacija nije isto što i vizualizacija. Vizualizacije su usmeravane fantazije koje nastaju voljom subjekta i igraju veliku ulogu u hipnoterapiji (Bolcs 1997; Revenstorf 1985). Optičke fantazije i verbalna komunikacija su u ovom slučaju podsticane od strane terapeuta. Kod vizualizacija ne dolazi do senzacija u drugim čulnim modalitetima niti do kakvih postupaka, za razliku od imaginacije “katatima”, u kojoj se doživljavaju nehotične senzacije u različitim čulnim modalitetima.
KiP radi u psihodinamskom teorijskom okviru, koristeći kontakt sa identifikovanim simbolima.
Simboli se shvataju kao prikaz unutrašnjih objektnih odnosa.
Koriste se mogućnosti za rešavanje problema i eksperimentisanje, ali ti procesi treba da se odvijaju pojedinačno i kreativno, umesto da se planiraju sistematski i realistično. Time se KiP razlikuje od bihejvioralne terapije, koja, na primer, gradi hijerarhiju stimulacije pomoću sistematske desenzibilizacije, a zatim u opuštenom ambijentu vrši postepenu konfrontaciju. U KiP-u, terapeut pruža odgovarajući stepen stimulacije u toku procesa imaginacije koji se spontano razvija i pretvara u simbole.
Princip razgovora, koji se ogleda u stalnom kontaktu terapeuta sa pacijentom, podršci i stimulaciji, razlikuje KiP od naprednog nivoa autogenog treninga i aktivne imaginacije prema K.G. Jungu.
